Polskie Parki Narodowe – poznaj je wszystkie

Mamy nadzieję, że kogo jak kogo, ale naszych czytelników nie musimy przekonywać, że Polska to kraj niezwykle bogaty w atrakcje turystyczne. Wspaniałe zabytki, intrygująca historia oraz wciąż żywe lokalne tradycje sprawiają, że w Polsce nie sposób się nudzić.

Oprócz obiektów historycznych i kulturalnych niezwykle ważna jest też niepowtarzalna przyroda naszego kraju. W przeciwieństwie do wielu terenów Europy Zachodniej w Polsce wciąż można cieszyć się dziewiczymi miejscami o bogatej faunie i florze – takimi, o których cywilizacja jakby na chwilę zapomniała…

Poznajmy polskie parki narodowe

Choć o parkach narodowych uczyliśmy się w szkołach i kilka jesteśmy w stanie wymienić z pamięci, to nie oszukujmy się – niestety większości nie widzieliśmy na własne oczy i nie wiedzieliśmy, w czym tkwi wartość tych terenów. Czy znamy mechanizm tworzenia parków narodowych? Czy umiemy się w nich zachować? Które parki są szczególnie ważne? Ile ich mamy w Polsce? Dlaczego objęto je ochroną?

Takie pytania zadaliśmy sobie jakiś czas temu i ze smutkiem stwierdziliśmy, że nie byliśmy nawet w pobliskich parkach narodowych, nie mówiąc już o tych położonych na odległych krańcach Polski. Mamy nadzieję, że zobaczenie na własne oczy najpiękniejszych i najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Polsce wpłynie nie tylko na naszą świadomość przyrodniczo-ekologiczną, ale będzie też doskonałym pretekstem do odwiedzenia kolejnych zakątków Polski.

Wyzwanie ,,Polskie Parki Narodowe”

Stąd też pomysł na wyzwanie: odwiedzić wszystkie parki narodowe Polski i zrozumieć, na czym polega ich unikatowość. Nie stawiamy sobie konkretnego terminu, bo nie o to nam chodzi, żeby bezmyślnie ,,odhaczyć” kolejne pozycje z listy. To wyzwanie ma nam pomóc przy planowaniu wycieczek i zachęcić do odkrywania nie tylko polskiej kultury i historii, ale również przyrody. Dzięki wyzwaniu priorytetyzujemy wizyty w tych miejscach i uczymy się o przyrodzie. Póki co – idzie nam nieźle 🙂 

Pragniemy cieszyć się dzikimi krajobrazami, podglądać zwierzęta i poznawać niesamowite właściwości roślin. Mamy nadzieję, że przy okazji zachęcimy również i Was do podobnych eksploracji! Gorąco polecamy odwiedzenie polskich parków narodowych i wspierania ich działalności. Nasza przyroda potrzebuje sojuszników, bo bez naszej pomocy może sobie nie poradzić.

Ile parków narodowych jest w Polsce?

Jeśli co nieco pamiętacie jeszcze z zajęć biologii czy geografii, ta informacja Was nie zaskoczy: w Polsce znaleźć można 23 parki narodowe, zajmujące około 1% powierzchni kraju. Są to miejsca niezwykle różnorodne: od górskich szczytów, dających schronienie kozicom, przez rozlewiska rzek – domy dla tysięcy ptaków- po nadmorskie krajobrazy z wydmami.

Najstarszym parkiem w Polsce jest utworzony w 1932 roku Pieniński Park Narodowy, na którego godle widać charakterystyczne szczyty Trzech Koron. Najmłodszy na liście jest powstały w 2001 Park Narodowy Ujście Warty, mekka miłośników obserwowania ptaków. Najmniejszą powierzchnię ma Ojcowski Park Narodowy, słynący z fantazyjnych formacji skalnych, takich jak Maczuga Herkulesa czy Brama Krakowska, a najbardziej rozległy to z kolei Biebrzański Park Narodowy – ostoja gatunków zamieszkujących bagna i rozlewiska.

Co wyróżnia poszczególne polskie parki narodowe?

No dobrze, skoro mamy w kraju 23 parki narodowe, to co niezwykłego jest w każdym z nich, że doczekały się tej najwyżej prawnej formy ochrony? W krótkim podsumowaniu każdego parku odpowiemy na to pytanie, dzieląc się przy okazji naszymi własnymi obserwacjami z wizyty w tych miejscach.

Babiogórski Park Narodowy

Babiogórski Park Narodowy rozciąga się na terenie województwa śląskiego i małopolskiego. Pewnie zarówno dla nas, jak i dla Was, pierwsze z nim skojarzenie to Babia Góra (Diablak), z którego roztacza się przepiękny widok na okolicę, w tym na Tatry.

Jednak nie dla samego szczytu zapadła decyzja by chronić ten kawałek Beskidu Żywieckiego. Głównym powodem jest występujący tu piętrowy układ roślinności górskiej, co poza Tatrami i Sudetami nie jest w niskich polskich górach powszechne. Właśnie wysokogórski charakter Masywu Babiej Góry z reglem dolnym i górnym, kosodrzewiną i piętrem alpejskim decyduje o wyjątkowości tego miejsca i konieczności jego ochrony.

Białowieski Park Narodowy

Białowieski Park Narodowy powstał 2 miesiące po pienińskim, więc jest drugim pod względem „stażu” parkiem narodowym w Polsce i można by rzec, że nasza ,,perła w koronie” wśród  parków narodowych. Miejsce to słynie z dzikiej i pierwotnej, jak na europejskie warunki, puszczy oraz jako teren, na którym skutecznie reintrodukowano największego europejskiego ssaka lądowego – żubra. Nie dziwi więc fakt, że ta ostoja dzikiej przyrody wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Pokochaliśmy Białowieski Park Narodowy od czasu naszej pierwszej wizyty w tym przepięknym kompleksie leśnym, podczas której objechaliśmy rowerami niemal wszystkie szlaki rowerowe, przespacerowaliśmy się po Rezerwacie Ścisłym, a o wschodzie słońca podziwialiśmy pasące się na polanach majestatyczne żubry… Ten widok do dziś mamy w pamięci… 

Planujecie wyjazd do tego parku narodowego? Poczytajcie nasze teksty o miejscach, które warto zobaczyć w Puszczy Białowieskiej i o atrakcjach Białowieży. Poza tym mamy dwie propozycje wycieczek rowerowych po puszczy i jej okolicach. 

I zdecydowanie popieramy hasło ,,Cała Puszcza parkiem narodowym”. W Polsce lasów o charakterze plantacji leśnych nie brakuje, i naprawdę nie trzeba tego ciąć w otoczeniu najcenniejszego w Polsce lasu. 

Biebrzański Park Narodowy

Biebrzański Park Narodowy to największy pod względem powierzchni park narodowy w Polsce. Miejsce to słynie z ogromnych wiosennych rozlewisk, które wczesną wiosną przyciągają setki tysięcy ptaków: kaczki, gęsi, żurawie, czajki i mnóstwo innych gatunków. Polecamy wybrać się na takie bezkrwawe safari z lornetką, a kto wie, może poza jakimś rzadkim ptakiem, uda Wam się dostrzec łosia? Gdy robi się ciepło i zieleniej, trudniej je wypatrzeć, bo chowają się głęboko na rozlewiskach.

Przez Biebrzański Park Narodowy przebiega słynny szlak rowerowy GreenVelo, który mieliśmy przyjemność pokonać na tym odcinku. Gorąco polecamy taką formę zwiedzania, gdyż okolice Biebrzy doskonale odkrywa się na rowerze- z  jednośladem konkurować może tylko samochód terenowy :).

Bieszczadzki Park Narodowy

Zazwyczaj działalność człowieka przynosi szkody, ale czasem jego niszczycielska działalność może okazać się początkiem czegoś nowego. Tak jest z bieszczadzkimi połoninami, które naturalnie występowały w najwyższych partiach gór, ale w wyniku działalności gospodarczej człowieka ich obszar znacznie się poszerzył, tworząc znane nam dziś ogromne, bezleśne połacia muraw porośnięte trawami i jagodnikami. Widoki z Połoniny Wetlińskiej lub Połoniny Caryńskiej są nie do podrobienia.  

W celu ochrony tych otwartych przestrzeni konieczne jest koszenie i wypas kulturowy, bo w wyniku przesiedleń ludności po II wojnie światowej ustał na tych ziemiach trwający setki lat wypas zwierząt hodowlanych.

Co ciekawe, Bieszczady chronione są nie tylko po polskiej stronie granicy. Łącznie trzy parki narodowe – polski, ukraiński i słowacki – otaczają opieką znaczny obszar tego pasma górskiego w ramach Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie” pod auspicjami UNESCO.

Zapraszamy do relacji z naszej długodystansowej pieszej wycieczki przez Bieszczady.

Drawieński Park Narodowy

Jak na razie to jedyny nieodwiedzony przez nas polski park narodowy, więc nie będziemy rozpisywać się na jego temat. To co rzuca się w oczy po spojrzeniu na mapę, to fakt, że leży na styku aż trzech województw, co na pewno wyróżnia go na tle pozostałych parków narodowych Polski. Gdy tylko odwiedzimy ten ciekawy kompleks leśny z licznymi jeziorkami, na pewno damy Wam znać.

Gorczański Park Narodowy 

Kiedy wszyscy zwyczajowo ciągną w Tatry, my postulujemy – skróćcie sobie trasę dojazdową i skosztujcie uroku Gorców. Niezależnie, czy udacie się na najwyższy szczyt w paśmie – Turbacz – czy będziecie wędrować bocznymi szlakami, z pewnością zauroczą Was te góry. Może skusi Was piękna panorama Tatr i Podhala albo krokusy w Gorcach, które urodą nie ustępują tym znanym z Doliny Chochołowskiej…?

Co ciekawe, Gorczańskim Parku Narodowym chroni się mocno zalesione górskie zbocza, na których dopatrzono się aż 21 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt – m.in. żbika, rysia, niedźwiedzia czy głuszca. 

Kampinoski Park Narodowy

Leżący przy zachodnio-północnej granicy Warszawy Kampinoski Park Narodowy można nazwać zielonymi płucami stolicy. Obszar ten uchował się przed całkowitą wycinką ze względu na bardzo słabe piaszczyste gleby, bagna i torfowiska, które dziś stanowią jedną z głównych chronionych wartości parku. Warto również wspomnieć o znajdujących się tu wielkich wydmach osiągających nawet 30 metrów wysokości. Trudno je jednak dotrzeć gołym okiem, gdyż zostały ujarzmione przez roślinność i dziś rośnie na nich sosnowy las. Ten ogromny kompleks leśny jest schronieniem dla wielu gatunków zwierząt i systematycznie powiększa się dzięki zakupowi gruntów. Jednocześnie procesy urbanizacyjne wokół Warszawy nadal stanowią zagrożenie dla tego cennego obszaru przyrodniczego.  

Kampinoski Park Narodowy to ogromny obszar (drugi w Polsce pod względem powierzchni), więc najlepiej zwiedzać go rowerami i do tego zachęcamy naszą rowerową relacją z Kampinoskiego Parku Narodowego.

Karkonoski Park Narodowy

Karkonoski Park Narodowy to kolejny górski park narodowy na naszej liście. Już w I połowie XX wieku, kiedy obszar należał do Niemiec, dostrzeżono niezwykłe walory przyrodnicze Karkonoszy i zaczęto wytyczać tu pierwsze rezerwaty ochrony przyrody, by w 1959 roku ustanowić na tym terenie park narodowy.

Ten obszar przyrodniczy jest na tyle cenny, że chroni się go zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie Karkonoszy. Kotły polodowcowe (np. Śnieżne Kotły), fantazyjne formacje skalne, torfowiska i jedne z największych polskich wodospadów – wszystko to zasługuje na najwyższą formę ochrony.  Te atrakcje połączone są szlakami pieszymi o łącznej długości 112 km, czeka więc na Was wiele wspaniałych górskich wycieczek. Oczywiście najsłynniejsze szlaki górskie prowadzą na Śnieżkę (najwyższy szczyt Karkonoszy) i do Śnieżnych Kotłów. 

Świetną bazą wypadową będzie Karpacz i Szklarska Poręba, oba miasteczka wraz z okolicznymi atrakcjami opisaliśmy na blogu.

Magurski Park Narodowy

Nie zdziwiłoby nas, gdyby Magurski Park Narodowy okazał się najmniej znanym i najrzadziej odwiedzanym polskim parkiem narodowym. Położony w samym sercu słabo zaludnionego Beskidu Niskiego i na pograniczu ze Słowacją wydaje się mało atrakcyjnym kierunkiem wypadów. Niesłusznie, gdyż Magurski Park Narodowy to wspaniałe szlaki piesze i rowerowe wśród wzgórz i dolin porośniętych lasami. Z ekologicznego punktu widzenia obszar ten to najcenniejsza część Beskidu Niskiego, miejsce styku różnych ekosystemów oraz pasm Karpat Zachodnich i Wschodnich– przez co flora i fauna tego parku są niezwykle cenne.

Na ziemiach parku i okolic duże piętno odcisnęła działalność człowieka. Dziś ślady pozostawione przez dawnych mieszkańców- piękne drewniane cerkwie, przydrożne krzyże czy skryte w lasach cmentarze – stanowią dodatkowy walor Magurskiego Parku Narodowego i jego okolic. 

Jeśli szukacie dodatkowych powodów do wizyty w tym miejscu, znajdziecie je w naszym blogowym opisie atrakcji i ciekawych miejsc Magurskiego Parku Narodowego i jego okolic.

Narwiański Park Narodowy

Kilkadziesiąt kilometrów na południe od słynnego Biebrzańskiego Parku Narodowego rozciąga się Narwiański Park Narodowy (zapraszamy do wpisu) – podobnie jak Biebrzański, również utworzony wokół rozlewisk rzeki, tym razem Narwi. Nie jest tak znany i tak rozległy jak północny sąsiad, ale zasługuje na ochronę, bo to unikat w skali Polski, a może i Europy.

Można powiedzieć, że Narew to taka polska Amazonka. Oczywiście nie ze względu na długość czy przepływ wody, ale ze względu na typ rzeki zwany anastomozującym. Oznacza to, że rzeka płynie jednocześnie kilkoma korytami oddzielonymi od siebie trwałymi wysepkami. Całość tworzy skomplikowaną sieć rzeczną- najlepiej widoczną z lotu ptaka. Z ,,niższej” perspektywy można tej wielokorytowości doświadczyć, spacerując kładką między Waniewem a Śliwnem. W czasie przechadzki pokonacie kilka  takich rzecznych odnóg.

Głównym zagrożeniem dla rzek podobnych do Narwii są coraz częstsze susze i skłonność człowieka do regulacji cieków wodnych, co powoduje stopniowe wysuszanie koryt rzeki. Trzeba pamiętać, że tak unikalny zespół rzeczny to schronienie dla wielu zagrożonych gatunków ptaków oraz innych zwierząt i roślin.

Ojcowski Park Narodowy

To zdecydowanie najmniejszy park narodowy w Polsce, ale zawsze podkreślamy, że czeka tam na każdego niesamowita przygoda, której głównym bohaterem jest przyroda nieożywiona: jaskinie, wapienne skałki przypominające bramy, iglice, maczugi czy rękawice. Każdy zapewne pamięta z lekcji geografii Bramę Krakowską, Maczugę Herkulesa czy Jaskinię Łokietka.

Dolina Prądnika od tysięcy lat przyciągała osadników, więc wizyta w tym parku narodowym będzie też doskonała lekcją historii, z której dowiecie się o neandertalczykach z Jaskini Ciemnej, średniowiecznych osadach i o zamkach wzniesionych przez Kazimierza Wielkiego w ramach słynnego projektu warowni Orlich Gniazd. 

Ojców odwiedzamy regularnie od  7 lat, więc znamy go bardzo dobrze. Na naszym blogu znajdziecie mnóstwo praktycznych informacji i listę atrakcji Ojcowskiego Parku Narodowego. 

Park Narodowy Bory Tucholskie

Występowanie głuszca w logo parku może być mylące, gdyż od pół wieku ptak ten niestety nie żyje już na tym terenie… Podchwytliwa jest też nazwa kompleksju, bo choć park utworzono na terenie Borów Tucholskich, zajmuje i chroni niecałe 2% ich powierzchni, czyli naprawdę niewiele. Lasy grają tu pierwsze skrzypce, choć najcenniejsze są unikatowe środowiska wodne, które skrywają się wśród drzew. 

Świetną bazą wypadową do zwiedzania parku narodowego i okolic będą Swornegacie. Okolica obfituje w liczne ścieżki rowerowe, w tym niezwykle ciekawą Kaszubską Marszrutę, polecamy również spływ malowniczą rzeczką Chocina.

To tylko kilka propozycji, po więcej inspiracji zapraszamy do tekstu o Swornegaciach i Borach Tucholskich.

Park Narodowy Gór Stołowych

Skalne labirynty, głębokie szczeliny, grzyby, małpoludy i inne fantazyjne formy skalne to zasługa tysięcy lat wietrzenia tutejszego piaskowca. Ta unikalna na terenie Polski budowa geologiczna Gór Stołowych zadecydowała o utworzeniu tu parku narodowego. Nas ta decyzja nie dziwi, bo coś tak wyjątkowego, poza Górami Stołowymi, znajdziemy dopiero  w sąsiednich Czechach czy Niemczech. Do dziś wspominamy magiczny spacer w lekko deszczową pogodę po zamglonych Błędnych Skałach, wędrówkę pomiędzy skalnymi grzybami czy niezapomniany widok roztaczający się ze Szczelińca Wielkiego. 

Poza tym okolica oferuje mnóstwo malowniczych szlaków o mniej lub bardziej górskim charakterze oraz świetną bazę wypadową z jednego z kłodzkich uzdrowisk. Polecamy nasz tekst o najciekawszych miejscach w Górach Stołowych i relację wideo z tej wycieczki. 

Park Narodowy ,,Ujście Warty”

To najmłodszy polski park narodowy nazywany ,,Biebrzą Zachodu”. Mieliśmy przyjemność odwiedzić to miejsce jesienią, kiedy tysiące kaczek, gęsi, żurawi i różnorodnego ptactwa zbierało siły przed długim lotem do swoich odległych zimowisk. 

Park Narodowy ,,Ujście Warty” świetnie nadaje się do pieszych, rowerowych a nawet kajakowych wycieczek. Turyści mogą podglądać ptaki z platform widokowych i dedykowanych ścieżek, nazwanych na cześć kilku gatunku ptaków. Będąc w okolicy warto odwiedzić kilka miejsc tuż przy granicy z parkiem – Zamek Joannitów w Słońsku czy pruską twierdzę w Kostrzynie nad Odrą i ruiny pogrzebanego w jej obrębie starego miasta.

Zapraszamy do  naszego wpisu o Parku Narodowym “Ujście Warty”, pełnego pięknych zdjęć i opisu atrakcji parku i okolic.

Pieniński Park Narodowy

Park ten założony został w 1932 roku, czyli w tym samym roku co Białowieski, ale 2 miesiące wcześniej i jest najstarszym parkien narodowym w Polsce. Świadczy to o wartości, jaką już wtedy widzieli w Pieninach obrońcy przyrody. Co ciekawe, jest to drugi najmniejszy polski park narodowy po Ojcowskim, ale rozmiar kompensuje przepięknymi krajobrazami.

Panorama z Sokolicy i Trzech Koron na dalekie Tatry i meandrujący u podnóża gór Dunajec to widoki zapadające w pamięci na długo. Można je podziwiać zarówno wędrując po pienińskich szlakach, jak i przyglądając się im z poziomu wody, w trakcie spływu Dunajcem wśród wysokich wapiennych skał. Poza kilometrami szlaków górskich, w okolicy czeka na Was wiele atrakcji: od uzdrowiska w Szczawnicy, przez dwie słynne trasy rowerowe Velo Dunajec i Velo Czorsztyn, po malowniczo położone Zamki w Niedzicy i Czorsztynie. 

Poleski Park Narodowy

Poleski Park Narodowy ustanowiono w celu ochrony obszarów wodno-torfowiskowych, czyli różnych wodnych oczek, jezior, bagien i przede wszystkim torfowisk, które ponoć mają unikalny charakter i przypominają te z rosyjskiej tundry. Mokradła najlepiej podziwać jest z kładek spacerowych- zobaczcie, jak wyglądały w naszej relacji [LINK]. 

Nam teren ten kojarzy się z żurawiami, które licznie przybywają do parku w okresie jesiennym, zbierając siły przed odlotem do ciepłych krajów. Jest to też dom jedynego żyjącego w Polsce żółwia –  żółwia błotnego, który wpisany jest do Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunek zagrożony wyginięciem. Na terenie Poleskiego Parku Narodowego prowadzi się jego aktywna ochronę, np. poprzez wykopywanie jaj, z których na czas przed jesienno-zimowymi chłodami nie wykluły się żółwiki. Jaja są inkubowane w parkowym ośrodku, a młode żółwiki wypuszczane wiosną na wolność. 

Niestety, z takim trudem chroniona przyroda może ucierpieć, gdyż przy samym parku australijska spółka węglowa planuje budowę kopalni. Już samo w sobie brzmi to absurdalnie, a konsekwencje mogą być katastrofalne. Takie inwestycje bardzo źle wpływają na poziom wód gruntowych, które spływają do kopalni i są bezpowrotnie usuwane z lokalnego systemu wodnego. Mamy nadzieję, że lekcja o wysychających z powodu działalności Kopalni Konin jeziorach Pojezierza Gnieźnieńskiego zostanie w tym wypadku odrobiona…

Roztoczański Park Narodowy

Roztoczański Park Narodowy leży na terenie Roztocza Środkowego, a lasy obejmują 95% powierzchni, co czyni go najbardziej zalesionym parkiem narodowym w Polsce. Ponadto jego drzewostan jest zróżnicowany biologicznie, co w dominujących w Polsce sosnowych monokulturach jest wartością samo w sobie. Poza tym to miejsce bytowania wolno żyjących koników polskich –  prymitywnej rasy mającej wiele podobieństw do wymarłego leśnego konia tarpana. 

Szczerze mówiąc, z parkiem tym mamy mało jakiś szczególnych skojarzeń i miejsc, które zapadły nam w pamięci. Dziwne, bo samo Roztocze Środkowe jest fascynujące, ale z przyrodniczego punktu widzenia, wyraźniej możemy przywołać spacer po Rezerwacie Czartowe Pole czy Rezerwat nad Tanwią ze słynnymi Szumami – to te miejsca stały się dla nas symbolem tej krainy. 

Słowiński Park Narodowy

W przypadku wielu polskich parków narodowych brakuje szybkich i jednoznacznych skojarzeń, ale Słowiński Park Narodowy chyba każdy połączy z nadmorskimi wydmami, i to nie byle jakimi, bo wędrującymi! Te ogromne połacie piachu powoli, ale systematycznie, poruszają się po terenie parku, pochłaniając po drodze wszystko co napotkają, by setki albo tysiące lat później odsłonić swoje ofiary – kikuty drzew, pamiątki po rosnącym tu dawniej lesie. Na ,,sumieniu” mają też osady ludzkie…

Na terenie parku leży trzecie największe jezioro Polski – Łebsko, które w wyniku naturalnych procesów zmiejsza swoją powierzchni i wypłyca się. Nim to jednak nastąpi, spokojnie zdążycie skorzystać z kursujących tam stateczków, które dowożą turystów między innymi do skansenu w Klukach i Muzeum Wyrzutni Rakiet w Rąbce. Jeśli nie lubicie pływać, możecie porwać się na ambitny pomysł obejścia jeziora, korzystając z sieci szlaków i ścieżek edukacyjnych, zapewniających sporo opcji spacerowych.

Świętokrzyski Park Narodowy

Słyszeliście o gołoborzach? Jeśli nie, to warto wybrać się do Świętokrzyskiego by tam zobaczyć je na własne oczy. Nie jest to wprawdzie najbardziej spektakularny widok, ot sporo kamieni :), ale parków narodowych nie tworzy się tylko do ochrony najbardziej fotogenicznych miejsc w Polsce  :). Te skalne rumowiska szczególnie ciekawie prezentują się na zboczach Łysej Góry i Łysicy – jak widać, już nazwy tych szczytów zdradzają brak zalesienia. Samo słowo ,,gołoborze” oznacza coś gołego i bez borów, czyli nie porośniętego lasem. Te skalne rumowiska powstały w wyniku dużych zmian temperatur, na skutek których dochodziło do pękania skał na coraz mniejsze kawałki.

Oczywiście terenu tego nie chroni się tylko dla skał – występuje tu wiele gatunków zwierząt i roślin, ze szczególnym uwzględnieniem fauny i flory lasów jodłowych i modrzewiowych.

Niestety Świętokrzyski Park Narodowy, jedyny w tej części Polski, jest na kursie kolizyjnym z człowiekiem- a dokładniej z miejscowymi zakonnikami zarządzającymi pobenedyktyńskim opactwem na Świętym Krzyżu. Przychylni klerowi urzędnicy państwowi zamiast chronić przyrodę planują oddać część terenu na cele inwestycyjne kościoła – kosztem parku narodowego, będącego dobrem narodowym… 

Tatrzański Park Narodowy

Tatr, czyli najwyższych polskich gór, na terenie których wytyczono Tatrzański Park Narodowy, nie trzeba nikomu przedstawiać. Jest to najchętniej odwiedzany park narodowy w Polsce i to nie dziwi – skoro to najwyższe w Polsce góry o charakterze alpejskim, z których szczytów roztaczają się jedne z najpiękniejszych w Polsce widoków. Poza tym znajdziecie tu malowniczo położone górskie jeziora, wartkie potoki płynące po doskonale nadających się do spacerów górskich dolinach oraz skryte w zboczach jaskinie, udostępnione do zwiedzania.

W Tatrach nie sposób się nudzić. Liczne górskie szlaki nadają się na górskie wędrówki przez cały rok a Zakopane, Chochołów i inne podhalańskie miejscowi oferują wiele atrakcji- od pięknych drewnianych willi i kościołów po geotermalne źródła. Zainteresowanych zapraszamy do naszej tatrzańskiej sekcji na blogu – przygotowaliśmy dla Was sporo propozycji o różnym stopniu trudności [LINK]. 

Wielkopolski Park Narodowy

Leżący na południe od Poznania park chroni formy polodowcowe, takie jak jeziora i elementy ukształtowania terenu (ozy, moreny, głazy narzutowe) powstałe w wyniku działań lodowcowa. Dodatkowo obszar parku obejmuje cenne sosnowe bory. To tyle teorii, gdyż sami nie mamy jakiś konkretnych skojarzeń z tym parkiem – może niesłusznie? Pewnie dla nas, jak i mieszkańców Poznania, jest to przede wszystkim zielony obszar świetnie nadający się na spacery i jazdę rowerem z opcją schłodzenia się w jednym z tamtejszych jeziorek. 

Natomiast przyznajemy- byliśmy tam dwa razy i to tylko na chwilkę, chętnie więc napiszemy o naszych wrażeniach po dogłębniejszym poznaniu (hi-hi!) tego miejsca. 

Wigierski Park Narodowy

Położony na północno-wschodnim krańcu Polski, w województwie podlaskim, Wigierski Park Narodowy skradł nasze serca – mimo że przed pierwszą w nim wizytą nie mieliśmy z Wigrami żadnych skojarzeń. Jeden z większych polskich parków narodowych i jedyny pod swoim względem Polsce, gdyż skupiający się na ochronie ekosystemu Jeziora Wigierskiego jako przykładu jeziora polodowcowego.

Teren parku to doskonałe miejsce dla osób pragnących uciec od zgiełku masowej i głośnej turystyki znanej znad mazurskich jezior (zakaz używania silników spalinowych w łodziach), a jednocześnie obcować z przyrodą. Poza sportami wodnymi czy okolicznymi zabytkami, jak np. wigierski klasztor, okolica oferuje kilka świetnych tras rowerowych. Nie ma tu wielkich hoteli, ale liczne agroturystyki, pola namiotowe i campingi zapewniają klimatyczną i dobrą bazę noclegową do eksploracji okolic parku narodowego. 

Zapraszamy do naszego tekstu o atrakcjach i trasach rowerowych w Wigierskim Parku Narodowym. 

Woliński Park Narodowy

To pierwszy w Polsce tzw. park morski, czyli chroniący nie tylko fragment lądu, ale i wód przybrzeżnych. Tak jest właśnie w przypadku Wolińskiego Parku Narodowego, który poza częścią Wyspy Wolin, obejmuje swoim zasięgiem część Wybrzeża Bałtyckiego wraz z przybrzeżnymi wodami na odcinku pomiędzy Międzyzdrojami i Międzywodziem, a  także wody i wysepki Zalewu Szczecińskiego, które najlepiej podziwiać z pięknie położonego punktu widokowego w Lubinie. W piękny, słoneczny dzień warto udać się w kierunku Jeziora Turkusowego, które, jak nazwa wskazuje, szczyci się przepiękną barwą wody. Woliński Park Narodowy udało nam się częściowo zwiedzić przy okazji rowerowej wycieczki wzdłuż polskiego wybrzeża Bałtyku – w naszym tekście znajdziecie kilka ciekawych miejsc w okolicy parku.

,,Niechciane” parki narodowe i wyzwania związane z ochroną przyrody

Oprócz powyższych 23 obszarów, już prawnie chronionych, toczą się dyskusję o objęciu równie ścisłą opieką kolejnych wyjątkowych przyrodniczo miejsc. Mówi się o utworzeniu Mazurskiego Parku Narodowego w celu ochrony m.in. przyrody wokół rzeki Krutyni, pojawiają się apele o Turnicki Park Narodowy, który miałby obejmować tereny Pogórza Przemyskiego i Gór Sanocko-Turczańskich, bierze się pod uwagę również ściślejszą ochronę terenu Jury Krakowsko-Częstochowskiej. 

Propozycji jest znacznie więcej – niestety utworzenie parku narodowego wiąże się z długimi negocjacjami i ekonomiczno-społecznymi kalkulacjami, które rzadko znajdują pozytywny przyrodniczo finał. Tym bardziej, że państwo nie potrafi przygotować atrakcyjnej oferty dla lokalnych społeczności i gmin by przekonać je do poparcia takich pro-ekologicznych działań. 

Do tego od kilkunastu lat klimat polityczny w Polsce nie sprzyja takim inicjatywom – kolejne rządy częściej manifestują swój merkantylny stosunek do przyrody niż pochylają się nad zagrożonymi antropopresją terenami, a ostatnie kilka lat to zdecydowana intensyfikacja wycinania lasów i degradacji przyrody.

W tym samym czasie poza Polską, pojawiają się ambitne projekty ochrony przyrody, jak np. pomysł prezydenta Bidena z 2021 roku objęcia ochroną 30% powierzchni kraju czy debata o ścisłej ochronie przyrodniczej 10% obszaru Unii Europejskiej. Dla porównania, obecna statystyka Polski to 1%, a średnia dla Unii 3%.

Jak widzicie, Polska bez wątpienia ma ogromny potencjał przyrodniczo-turystyczny, który naszym zdaniem nie jest jeszcze w pełni wykorzystany. W Polsce trudno jest chronić przyrodę, a głośno walcząc o jej prawa, łatwiej o łatkę ekoterrorysty niż wysłuchanie. Niestety wciąż dominuje przeświadczenie, że jesteśmy zbyt biedni by żyć w symbiozie z przyrodą (problem smogu, gospodarki odpadami, nieprzemyślane inwestycje itp.) albo że mamy naturalne lub boskie prawo podporządkować ją według własnej woli.

Naszym zdaniem przyroda jest dobrem ogólnonarodowym, z którego korzystać mają prawo wszyscy Polacy. Na rządzących Polską spoczywa umożliwienie tego poprzez odpowiednią politykę ekologiczną, edukację i wspieranie lokalnych społeczności zamieszkujących chronione obszary, np. wspomagając finansowo lokalne samorządy i mieszkańców z terenów otulin parków narodowych. 

Wierzymy, że mądrze zarządzana turystyka przyrodnicza jest szansą dla mieszkańców cennych przyrodniczo okolic na godny zarobek w oparciu o poszanowanie dóbr natury. Naszym zdaniem wygrywają obie strony- to tzw. układ “win-win”, w którym goście chcą odwiedzać i poznawać ciekawe przyrodniczo miejsca, a gospodarze czerpią z tego zyski i mają motywację, by o tę przyrodę dbać. Chcemy dorzucić swoją cegiełkę do tych wysiłków, promując (odpowiedzialne!) wizyty w polskich parkach narodowych. Szczególnie ostatnia epidemia uwidoczniła nam jak potrzebujemy kontaktu i odpoczynku na łonie natury. 

Wyzwanie Polskie Parki Narodowe

Jak nam idzie?

Pierwsza wersja tego wpisu powstała w 2016 roku, kiedy po raz pierwszy rzuciliśmy sobie i Wam Wyzwanie Polskich Parków Narodowych. Aktualizując ten tekst w 2021 roku, możemy z dumą powiedzieć, że mamy już ,,na koncie” 22 z 23 polskich parków narodowych. 

Chcecie dołączyć?

Jesteśmy przekonani, że wśród czytelników bloga dominują osoby tak samo zakochane w dzikiej przyrodzie jak my. Każdy z nas może być ambasadorem ochrony przyrody i parków narodowych, a wszystko to z myślą nie tylko o nas, ale i o kolejnych pokoleniach. Dajcie znać, kto z Was złapał parkowego bakcyla? Jak idzie zwiedzanie? Który park jest Waszym ulubionym lub gdzie byście widzieli kolejny? Czekamy na Wasze opinie!Jeśli szukacie prawdziwego ,,trofeum” lub zachęty, znaleźliśmy mały motywator. PTTK oferuje możliwość starania się o jak najprawdziwszą odznakę turystyczno-krajoznawczą Znam Parki Narodowe. Aby ją zdobyć, trzeba zajrzeć do kilku parków, muzeów oraz przejść się ścieżkami przyrodniczymi.

Mapa Polskich Parków Narodowych