Co warto zobaczyć w Parmie? W ojczyźnie parmezanu i prosciutto

Nasza listopadowa wizyta w Parmie była strzałem w dziesiątkę. Pogoda nam dopisała, a my uciekliśmy od przygnębiającej nas szarości panującej o tej porze roku w Polsce.

Parma ze swoimi zabytkami i atrakcjami zachwyciła nas, ale mieliśmy wrażenie, że miasto na tle innych ośrodków miejskich regionu Emilia-Romana, takich jak Modena czy Bolonia, nie jest tak popularnym kierunkiem wśród turystów. Nie żeby ich nie było, ale widać, że liczba turystów między miastami znacząco się różni – ale to chyba na plus Parmy, prawda?

Co warto zobaczyć w Parmie?

Do wizyty w Parmie na pewno nie trzeba namawiać miłośników włoskiego jedzenia, gdyż Parma jest stolicą Prosciutto di Parma (szynka parmeńska) i Parmigiano-Reggiano (ser Parmezan).

Miłośników sztuki przyciągną z kolei freski autorstwa Antonio Allegri da Correggio, uważanego za jednego z największych artystów doby renesansu, którego sztuka miała wpływ na barok a nawet późniejszy rokoko. Jego prace w parmeńskich świątyniach są zmysłowe i dynamiczne, dające uczucie iluzji, w czym pomaga doskonała gra światła i cienia- co w ówczesnych było nowatorskim zabiegiem.

Nie brakuje tu też pięknej architektury w tym tak unikalnych obiektów jak Teatro Farnese. Jesteśmy przekonani, że spośród licznych atrakcji Parmy każdy znajdzie coś dla siebie!

Atrakcje Parmy

Centralnym punktem miasta jest Plac Katedralny. Tu znajdują się dwa najważniejsze zabytki Parmy i tu proponujemy zacząć zwiedzanie.

1. Katedra w Parmie

Zwiedzanie Parmy zaczęliśmy od wizyty w katedrze, gdyż do włoskich katedr mamy małą słabość- parmeńska oczywiście też nie zawiodła. Świątynie wzniesiono w stylu romańskim w latach 1074-1178. Charakterystyczną, samotną gotycką wieżę, dobudowano już w XIII wieku i choć planowano dodać drugą, skończyło się na jednej.

Patrząc na fasadę świątyni, dość skromną, będziecie mile zachwyceni bogato zdobionym wnętrzem kościoła. Wszystko za sprawą pięknego sklepienia nawy głównej i fresków z mistrzowskim zastosowaniem perspektywy, autorstwa wspomnianego wcześniej Correggio. W katedrze znajdują się dwa jego dzieła: Koronacja Marii (absyda) i Wniebowzięcie Marii Panny (kopuła). 

Warto również zwrócić uwagę na płaskorzeźbę „Złożenie do grobu” z 1187 roku, zejść do krypt oraz obejść katedrę, bo dopiero z tyłu widać, jak ogromna to budowla – zdecydowanie warto ją w Parmie zobaczyć.

2. Baptysterium w Parmie

Z Katedry skierowaliśmy się prosto do sąsiedniego baptysterium, czyli osobnego budynku do chrztów, takiej wielkiej wolnostojącej chrzcielnicy. To kolejny symbol Parmy i jedna z głównych atrakcji miasta.

Choć za wejście do romańsko-gotyckiego baptysterium trzeba zapłacić, to naprawdę warto rzucić okiem na jego piękne kopulaste sklepienie i freski osadzone między szesnastoma łukami przedstawiające sceny biblijne.

Różowy marmur, którym obłożone jest baptysterium, najpiękniej wygląda o wschodzie słońca, gdy delikatna różowa poświata odbija się również od ściany przeciwległej kamienicy.

3. Muzeum Katedralne

Muzeum ulokowane jest w Pałacu Biskupim przy Piazza del Duomo i przebiegliśmy przez nie z poczucia obowiązku, jest tu wprawdzie kilka cennych zabytków, ale absolutnie niczym się nie wyróżnia na tle tego co można zobaczyć w tego typu obiektach we Włoszech.

Dodatkowo informacje dostępne były jedynie po włosku, co nie ułatwiało wycieczki – choć to od naszej wizyty mogło zmienić się na plus. Jeśli byliście w nim ostatnio, dajcie znać o swoich wrażeniach.

4. Klasztor św. Jana Ewangelisty

A gdy już będziecie w tej okolicy, zajrzyjcie do Klasztor św. Jana Ewangelisty (Monasterio di San Giovanni Evangelista), do którego, schowanego w cieniu katedry, wielu turystów nie dociera. Historia tego opactwa sięga X wieku, a jego przebudowa po pożarze zakończyła się na początku XVI wieku. 

W kościelnych wnętrzach zwróćcie szczególną uwagę na kopułę z freskiem Wniebowstąpienie Chrystusa autorstwa Correggia.

5. Pałac Pilotta – parmeński kompleks muzealny

W kolejnym kroku udaliśmy się do Pałacu Pilotta (Palazzo della Pilotta), w którym mieści się kilka ważnych obiektów kulturalnych Parmy: galeria, teatr, muzeum archeologiczne i biblioteka. Po szczegóły na temat poszczególnych ekspozycji, godzin otwarcia i cen biletów zapraszamy na stronę Pałacu Pilotta.

6. Teatro Farnese

Zwiedzanie Pałacu Pilotta zaczęliśmy od słynnego renesansowego Teatro Farnese.  Zarówno ogromna scena, widownia, jak i cała dekoracja sali wykonane zostały w XVII wieku całkowicie z drewna i musimy przyznać, że robiły piorunujące wrażenie. Akustyka w teatrze jest doskonała, a sceneria aż prosiła o jakiś monumentalny dramat.

Teatr mocno uszkodziły alianckie bomby, które spadły na pałac, jednak udało się przywrócić świetność sceny, która do dziś wzbudza zachwyt. To zdecydowanie istotna atrakcja Parmy.

7. Biblioteka Palatyńska

Bibliofili ucieszy z kolei ogromna i bardzo klimatyczna Biblioteka Palatyńska na lewo od wyjścia z teatru. Obiekt założony został w 1761 roku przez księca Parmy – Don Filippo di Borbone.

Obecnie zwiedzać można Galerię Petitota, od nazwiska francuskiego architekta. Uwagę zwraca sufit oraz dębowe regały z książkami.

8. Galeria Narodowa w Parmie

W tym samym kompleksie pałacowym, Palazzo della Pilotta, znajduje się parmeńska galeria sztuki. Pierwotna kolekcja powstała ze zbiorów rodu Farnese, niestety w 1734 roku większość dzieł przeniesiono do Neapolu. 

Za sprawą kolejnych władców galeria zaczęła odbudowywać swoją kolekcję, choć oczywiście daleko jej do tych najsłynniejszych we Włoszech. Obecnie można zobaczyć między innymi bogatą kolekcję prac Correggia, którego freski zdobią parmeńskie kościoły, ale również pojedyncze dzieła El Greco czy Leonarda da Vinci.

9. Parco Ducale

Po takiej dawce architektury i historii udaliśmy się na spacer wzdłuż rzeki ulicą Via Arturo Toscanini, konkludując, że miło byłoby przejechać się wzdłuż tej rzeki rowerem. Na wysokości Ponte Verdi skręciliśmy w stronę parku, który kiedyś przynależał do parmeńskiego pałacu.

Parco Ducale, park książęcy, to idealne miejsce na piknik, niespieszny spacer wzdłuż alei drzew lub okazja do podkarmiania parkowych gęsi.

W każdej podróży potrzeba chwili relaksu, oddechu od nowych bodźców i informacji. Taką krótką przerwę urządziliśmy sobie w tym parku właśnie, wśród jesiennych drzew, omszałych rzeźb i delikatnej muzyki ulicznego skrzypka. Było pięknie.

10. Klasztor di San Paulo

Z mniej znanych perełek polecić możemy niewielki klasztor di San Paulo (wejście od ulicy Borgo del Parmigiano) z jednymi z najpiękniejszych fresków renesansowych we Włoszech, autorstwa wspomnianego wcześniej Antonio Correggio. Zdjęć z racji delikatnych malowideł zrobić nam nie było dane, ale jeśli będziecie mieć chwilę, sami zobaczcie, jak pięknie się prezentują.

11. Strada Luigi Carlo Farini – czyli Parma na talerzu

Parma szynką stoi – słynnym parmeńskim prosciutto, więc przemierzając Strada Luigi Carlo Farini, najbardziej smakowitą ulicą Parmy, szukaliśmy tradycyjnego sklepu z tym produktem – prosciutterii.

Cóż, przesadnie wyczerpujące te poszukiwania nie były, bo już po krótkim czasie mogliśmy bezkarnie podziwiać potężne udźce zawieszone u sufitu i próbować różnych mięsnych wyrobów, z najsłynniejszą szynką włącznie – pokrojoną na cienkie niczym pergamin plasterki.

Oczywiście w każdej knajpie dostaniecie też wszelkie przystawki i inne lokalne specjały, na co, będąc w Parmie, warto sobie pozwolić. Ale i wegetarianie znajdą coś niecoś dla siebie – w końcu słynny twardy i lekko ostry w smaku ser parmezan również pochodzi z Parmy właśnie. Tak więc równie dobrze można poskubać jego małe cząstki i popić dobrym lokalnym winem – taka jedzeniowa przerwa to jedna z ważniejszych atrakcji Parmy.

Jeśli zaś macie ochotę na deser, polecamy kawiarnio-lodziarnie Emilia Cremeria na Strada Luigi Carlo Farini. Malutkie deserki w szklanych pucharkach, które można wziąć na wynos i skonsumować nad rzeką, były absolutnie obłędne – szczególnie warte grzechu jest ich semifreddo, o które gotowi byliśmy toczyć krwawe boje.

Mamine antipasti

Taki intensywny dzień zwiedzania, oglądania i zachwycania się należy zwieńczyć pyszną włoską kolacją – w jednej z licznych restauracji lub, w wersji ciut tańszej, acz wcale nie mniej smacznej, komponując sobie różne włoskie przystawki antipasti w jakimś lokalnym sklepie.

W ten sposób udało nam się natrafić na nieznany nam wcześniej „pistacjowy tort serowy”, czyli gorgonzolę przełożoną mascarpone i warstwami pistacji w kształcie ogromnego wielowarstwowego tortu. Niebo w gębie (oraz morderstwo dla żył i tętnic :P) i to do zdobycia w lokalnym supermarkecie. Czasem warto zabawić się w tubylca i sprawdzić, co włoska mamma podaje na swoim domowym stole.

Jak dostać się do Parmy?

Polska nie ma bezpośrednich połączeń lotniczych z Parmą. Na szczęście częste i atrakcyjne cenowo loty oferują tanie linie lotnicze korzystające z lotniska w Bolonii, która jest doskonałym punktem wypadowym do poznawania regionu Emilia-Romagna i takich miast jak Modena, Piacenza, Ferrara czy Parma.

Między Parmą i Bolonią kursują regularne pociągi, a podróż trwa około godziny a koszt biletu normalnego to 8 EUR. Polecamy rezerwować bilety z wyprzedzeniem korzystając ze strony włoskiego przewoźnika Trenitalia.

Mapa zabytków i atrakcji Parmy