Krynica-Zdrój – atrakcje i miejsca warte zobaczenia

Krynica-Zdrój to słynna miejscowość uzdrowiskowa położona w Beskidzie Sądeckim, niemal przy samej granicy ze Słowacją. Miasto przyciąga nie tylko kuracjuszy szukających odpoczynku i podreperowania zdrowia, ale także rzesze turystów, doceniających artystyczny klimat miejscowości, malownicze położenie wśród gór oraz szeroki wachlarz atrakcji, wśród których każdy znajdzie coś dla siebie. 

Na przestrzeni ostatnich kilku lat Krynicę-Zdrój odwiedziliśmy kilkukrotnie i doskonale widzimy, jak miasto w tym czasie wypiękniało – szczególnie jego zabytkowa część.  Odwiedziliśmy wszystkie bardziej znaczące atrakcje, przedreptaliśmy kilometry po krynickich szlakach i zjechaliśmy te okolice rowerem. Zapraszamy do naszego mini-przewodnika po beskidzkim uzdrowisku, z którego dowiecie się, co warto zobaczyć w Krynicy-Zdrój i okolicy oraz jak ciekawie spędzić czas w niej czas. Nie zabraknie też praktycznych porad na temat dojazdu, noclegów i kilku smakowitych adresów. 

Skąd w Krynicy-Zdrój uzdrowisko?

Przez stulecia obszar dzisiejszej Krynicy był niczym nie wyróżniającą się beskidzką wsią. Dopiero odkrycie wód mineralnych przez Austriaków pod koniec XVIII wieku dało początek pierwszym pensjonatom. Jednak prawdziwy rozwój nastąpił po roku 1856 za sprawą Józefa Dietla. Ta niezwykła postać zapisała się w kartach Krakowa i małopolskich uzdrowisk jako jeden z najlepszych prezydentów w historii Krakowa oraz twórca polskiej balneologii (nauki o leczniczym wykorzystaniu wód mineralnych), który sklasyfikował polskie wody lecznicze i spopularyzował uzdrowiska Galicji: Krynicę-Zdrój, Szczawnicę, Żegiestów czy Iwonicz. W okresie międzywojennym Krynica-Zdrój była największym polskim uzdrowiskiem, przyciągającym elity z całego kraju. 

Atrakcje Krynicy-Zdrój

Krynica-Zdrój to bez wątpienia jedno z najpopularniejszych polskich uzdrowiskach, które może pochwalić się doskonałym położeniem w Beskidzie Sądeckim. Początku krynickiego uzdrowiska sięgają XIX wieku. W kolejnych dziesięcioleciach dobudowywano kolejne obiekty, takie jak Nowy Dom Zdrojowy czy Pijalnię Główną, których powstanie było odpowiedzią na rosnące rzesze kuracjuszy. Ze względu na historyczną wartość tych obiektów, warto zwrócić na nie uwagę podczas spaceru deptakiem.

1. Bulwary Dietla i zabytkowa zabudowa uzdrowiska

Bulwary Dietla ciągną się wzdłuż płynącego środkiem Krynicy-Zdrój potoku Kryniczanka. Na tym odcinku znajdziecie najcenniejsze pensjonaty i wille wybudowane w XIX wieku dla kuracjuszy odwiedzających uzdrowisko. Na szczęścia zabudowa ta zachowała się do dziś i po licznych renowacjach, przeprowadzonych w ostatnich latach, cieszy oko przyjezdnych. Według nas Krynica-Zdrój jest przykładem dla innych polskich miast, jak dbać i chronić historyczną zabudowę – oraz jak walczyć o estetykę krajobrazu. Gdzieniegdzie przy deptaku zgłosilibyśmy jeszcze poprawki, ale z sezonu na sezon wygląda to coraz lepiej.

Dzięki zamontowanym wzdłuż potoku Kryniczanki tablicom informacyjnym, opisującym najcenniejsze obiekty, łatwo je rozpoznać. Idąc od południa, miniecie po kolei następujące wille i pensjonaty:

• Romanówka – pensjonat wybudowany w XIX z myślą o kuracjuszach, od 1994 roku siedziba Muzeum Nikifora
• Węgierska Korona
• Świteź
• Kosynier
• Małopolanka
• Willa Białej Róży
• Willa Tatrzańska – trudno w to uwierzyć, ale to rekonstrukcja oryginalnego budynku z 1855 roku, który niestety spłonął w 1987. Wnętrze nowoczesne, ale z zewnątrz prezentuje się tak samo, jak 100 lat temu. To przykład na to, że nie trzeba w zabytkową tkankę wbudowywać paskudnych, niepasujących architektonicznie plomb.
• Witoldówka – jeden z większych i piękniejszych obiektów na deptaku. Wybudowany został w 1888 roku i choć tego z zewnątrz nie widać, całość po licznych pożarach przebudowano jako budynek murowany, na szczęście pokryto całość drewnem, zachowując oryginalny wygląd
• Wisła z 1880 roku, ostatnio przeszła generalny remont i wygląda jak nowa. Obecnie mieści w swych wnętrzach obiekt hotelowy i restaurację (bardzo smaczną!)

2. Park Zdrojowy – Góra Parkowa w Krynicy-Zdroju

Nad deptakiem w Krynicy-Zdrój wznosi się Góra Parkowa, która w XIX wieku została zaadaptowana do roli Parku Zdrojowego krynickiego uzdrowiska. Do dziś zachował się oryginalny układ alejek i ścieżek spacerowych. Szczyt Góry Parkowej mierzy 742 m n.p.m, nie dziwi więc pomysł wybudowania w 1937 wieku kolejki, która do dziś wwozi kuracjuszy i turystów na wzniesienie. Kolej Linowo-Terenowa Góra Parkowa to nie tylko forma transportu, ale, sądząc po kolejkach, dla wielu osób po prostu atrakcja Krynicy-Zdroju – tym bardziej, że zarówno kolej, jak i znajdująca się na górze restauracja, utrzymane są w klimacie retro i lat 30-tych, nawiązując do czasów Jana Kiepury.

Na szczycie znajdziecie parę punktów gastronomicznych, ale chyba lepiej spakować coś ze sobą i zrobić sobie przerwę na piknik na rozległej polanie znajdującej się na szczycie Góry Parkowej – oferta foodtrucków i stoisk nie wyglądała przesadnie apetycznie.

Jeśli szukacie w Krynicy-Zdroju okazji do aktywnego wypoczynku,  zamiast korzystać z kolejki, ruszajcie na spacer pod górę jedną ze ścieżek spacerowych od strony deptaka lub szlakami: żółtym i niebieskim, które zaczynają się przy parkingu, niedaleko dworca kolejowego. To naprawdę nietrudny spacer, a turystów spacerujących do góry widzieliśmy naprawdę niewielu. 

Uwaga praktyczna: z wózkiem dziecięcym spacer pod górkę będzie wyzwaniem – lepiej zabrać ze sobą nosidło lub chustę. Jeśli wybierzecie opcję wyjechania na górę kolejką, nawet z wózkiem można przespacerować się kawałek utwardzoną nawierzchnią.

Na terenie Góry Parkowej natkniecie się na altanki, kapliczki i stawy. Czarny Staw to niewielka niecka dająca schronienie górskim płazom. Najciekawiej prezentuje się Staw Łabędzi, w którym przez cały rok rezydują łabędzie i różne gatunki kaczek. Z kolei w okresie wiosny wypełnia się setkami zab, dryfującymi przy tafli w miłosnym uścisku.

3. Muzeum Nikifora w Willi Romanówka w Krynicy-Zdroju

Kulturalnym rarytasem Krynicy-Zdroju jest niewątpliwie Muzeum Nikifora Krynickiego – oddział nowosądeckiego muzeum. Znajdziecie w nim wystawę jego prac, pamiątki po malarzu i fragmenty filmów z jego udziałem. Wystawę, ostatnio ładnie odnowiono i ulokowano w zabytkowej Willi ,,Romanówka”, przy samym deptaku. Mimo swoich niewielkich rozmiarów i nietanich biletach, na nasze oko muzeum cieszy się sporym zainteresowaniem i przyciąga turystów – szczególnie w te mniej pogodne dni.

Postać Nikifora zdecydowanie fascynuje, choć nie jesteśmy przekonani, czy obecna wystawa aby pozwala pogłębić temat i obcować z tym krynickim Łemkiem bliżej niż np. poprzez słynny film ,,Nikifor”. Z pewnością dobrze nada się na pierwsze spotkanie z artystą, ale w nas pozostawiła niedosyt. Tak czy siak – zajrzyjcie sami i wyróbcie sobie własną opinię!

4. Stary Dom Zdrojowy w Krynicy-Zdroju

Stary Dom Zdrojowy to jedna z najbardziej okazałych i rozpoznawalnych budowli krynickiego uzdrowiska. Budynek datuje się na 1898, a jego fasadę stylizowano na neorenesansowy pałac. Jak na ,,pałac” przystało, budynek posiada salę balową, w której bawili się dawniej znamienici goście.

5. Nowy Dom Zdrojowy w Krynicy-Zdroju

Kiedy w latach 30-tych Krynica-Zdrój stała się największym,  najchętniej odwiedzanym i niezwykle modnym uzdrowiskiem II Rzeczpospolitej, dotychczasowa baza noclegowa okazała się niewystarczająca. Wtedy właśnie zdecydowano o wzniesieniu nowego domu zdrojowego, którego budowę zakończono w roku 1939. 

6. Pijalnia Główna 

Pijalnia Główna to budynek, którego wprost nie da się przeoczyć, spacerując po Krynicy-Zdroju – stalowy szkielet i oszklone ściany wyróżniają budowlę na tle otoczenia. My długo nie mogliśmy przyzwyczaić się do tej bryły i podczas spacerów krynickim deptakiem, mieliśmy wrażenie, że coś tu nie pasuje…

Budowę Pijalni Głównej ukończono w roku 1971 i jak na ówczesne, PRL-owskie, standardy reprezentuje chyba nie najgorszy przykład architektury. Szkoda tylko, że nowy gmach powstała kosztem wyburzonej pod koniec lat 60-tych Starej Pijalni, bardziej spójnej z otaczającą ją uzdrowiskową architekturą. Patrząc na stare zdjęcia Krynicy, widać że stary budynek nie był zbyt duży i pewnie to przesądziło o ,,modernizacji”.

We wnętrzu znajduje się pijalnia krynickich wód mineralnych – miłe miejsce na odpoczynek, szczególnie zimą, we wnętrze wypełnionym całorocznymi roślinami. Dodatkowo w przestronnych wnętrzach odbywają się koncerty i konferencje.

7. Stare i Nowe Łazienki Mineralne w Krynicy-Zdroju

Stare Łazienki Mineralne w Krynicy-Zdroju wybudowano z inicjatywy Józefa Dietla. W ówczesnej Galicji był to jednej z najnowocześniejszych i największych obiektów uzdrowiskowych. Poza funkcją rehabilitacyjną i lecznicą, pełni funkcję ogólnodostępnej pijalni kilku krynickich wód mineralnych. Kiedy stary obiekt nie mógł już podołać rosnącej liczbie kuracjuszy, w latach 20-tych XX wieku wybudowano Nowe Łazienki Mineralne. Obiekt swoim stylem nawiązuje do baroku, a wnętrze jest przykładem polskiego art déco.

8. Ogrody Żywiołów w Krynicy-Zdroju

Ogrody Żywiołów to nowa atrakcja na jednym ze zboczy Góry Parkowej. W maju 2022 roku dopiero wdrażano projekt, ale już wtedy zapowiadał się ciekawie – wśród alejek spacerowych umieszczono różne maszyny i przyrządy do prostych eksperymentów. Znalazło się także miejsce na platformę widokową, a docelowo ma tu powstać kilka atrakcji sportowych. Będziemy sprawdzać postęp prac!

9. Kościół Przemienienia Pańskiego

Przy wejściu do Parku Zdrojowego od strony Bulwarów Dietla, tuż przy pomniku Adama Mickiewicza, znajduje się najstarszy drewniany kościół w Krynicy-Zdrój. To, co jest nim ciekawe, to nawiązanie do dominującej niegdyś w tym regionie architektury cerkiewnej.

10. Muszla Koncertowa

Między Pijalnią Główną a Nowym Domem Zdrojowym stoi wybudowana w latach 20-tych XX wieku muszla koncertowa, która zastąpiła drewnianą budowlę z XIX wieku.

11. Park Słotwiński w Krynicy-Zdroju

Park Słotwiński to nieduży, ale przyjemny park, położony na północ od głównego deptaka. Na jego terenie znajduje się najstarsza zachowana budowla uzdrowiskowa- tzw. Pawilon Chiński wzniesiony w 1808 roku. Mieści się w nim otwarta w okresie lata pijalnia wody mineralnej „Słotwinka”. Warto też zwrócić uwagę na pobliski zabytkowy budynek z 1870 roku, który dawniej służył orkiestrze. Dziś znajduje się w nim Restauracja Koncertowa – nawiązująca nazwą do tej muzycznej przeszłości. Z kolei najnowszym obiektem na terenie parku jest wybudowano niedawno tężnia solankowa. 

12. Muzeum Zabawek w Krynicy-Zdroju

Jeśli marzy Wam się sentymentalna podróż do czasów dzieciństwa lub pragniecie pokazać swojemu dziecku, czym bawili się jego rodzice, wybierzcie się do Muzeum Zabawek w Krynicy-Zdroju, które pochwalić może się ponad 3600 eksponatami! Nam podczas wizyty w takich zabawkarskich miejscach wracają najlepsze wspomnienia z dzieciństwa: klocki, układanki, gry planszowe, konsole do gier, samochody, lalki i wiele, wiele innych zabawek i związanych z nimi wspomnień…

Krynickie muzeum nie jest w skali kraju unikalną atrakcją, gdyż takich miejsc w Polsce jest kilka. Zdaje się, że najstarszym jest Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Podobne kolekcje znajdują się też w Karpaczu, Kudowie-Zdroju (krynickie jest jego filią) czy Toruniu, więc prawdopodobnie jeśli byliście już w jednym lub dwóch takich obiektach, nic Was w krynickim muzeum zabawek nie zaskoczy – a może jednak? Dajcie znać ;).

13. Wieża widokowa i ścieżka w koronach drzew

Bez wątpienia jedną z największych atrakcji Krynicy-Zdrój w ostatnich latach stanowi właśnie ta drewniana wieża widokowa. Sama konstrukcja ma 49,5 metra wysokości, co odpowiada 17-piętrowemu budynkowi, a długość ścieżki poprowadzonej wśród koron drzew to aż 1030 metrów. Podczas spaceru, poza widokami, warto zwrócić uwagę na tablice edukacyjne, przybliżające kulturowe i przyrodnicze walory Krynicy-Zdroju i jej okolic.

Wieża ulokowana jest w kompleksie narciarskim Słotwiny w północnej części miasta. Z centrum Krynicy to trzykilometrowy spacer, można też podjechać darmową komunikacją miejską, a na osoby dojeżdżające autem czeka pod wyciągiem darmowy parking.

By dostać się pod wieżę widokową, większość osób korzysta z kolejki krzesełkowej, ale możecie też podejść po stoku lub wytyczonym w pobliżu szlakiem. 

Co bardziej ambitni mogą dojść pod wieżę szlakiem żółtym lub niebieskim zaczynającym się przy Starych Łazienkach przy Bulwarach Dietla, a potem maszerować dalej  przez Górę Krzyżową – co powinno zająć około 1,5 godziny.

14. Na Jaworzynę Krynicką – pieszo lub kolejką

Niekwestionowaną królową krynickich wzniesień jest Jaworzyna, 1114 m  n.p.m. – jedna z wyższych gór w paśmie Beskidu Sądeckiego. Rekordy popularności bije w zimę, gdy jej zbocze zamienia się w popularny stok narciarski. Ale również poza sezonem zimowym to doskonałe miejsce na nietrudną wędrówkę po górach lub obiad w schronisku. 

Na szczyt prowadzą dwa szlaki czerwony i zielony, można także podejść stokiem narciarskim. Na górze znajdziecie schronisko, w sam raz na przerwę na kawę z beskidzką szarlotką. 

W wersji dla mnie aktywnych, na Jaworzynę można wjechać wyciągiem narciarskim – czynnym całorocznie. 

15. Krynicki Szlak Cerkwi Łemkowskich

Tereny wokół Krynicy zamieszkiwane były przez stulecia przez Łemków, jednak po II wojnie światowej zaczęły się początkowo dobrowolne, a gdy chętnych zabrakło, przymusowe i brutalne przesiedlenia w ramach ,,Akcji Wisła”. W rezultacie większość rodzin łemkowskich opuściła te tereny. Spuścizną po dawnych mieszkańcach są między innymi zabytkowe cerkwie wybudowane w XVIII-XIX wieku. Na Krynickim Szlaku Cerkwi Łemkowskich znajduje się 11 obiektów, z których część pełni dziś funkcję kościołów katolickich. 

Do Szlaku Cerkwi Łemkowskich wliczają się 11 cerkwi, z czego wszystkie, poza tymi w Krynicy-Zdroju, są drewniane.  

1. Powroźnik – cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła to najcenniejsza świątynia na tej liście, wpisana na listę UNESCO
2. Krynica Słotwiny – cerkiew Opieki Bogurodzicy,
3. Berest – cerkiew św. św. Kosmy i Damiana,
4. Polany – cerkiew św. Michała Archanioła,
5. Piorunka – cerkiew pw. św. św. Kosmy i Damiana,
6. Czyrna – cerkiew św. Paraskewii,
7. Mochnaczka Niżna – cerkiew św. Michała Archanioła,
8. Tylicz – cerkiew św. św. Kosmy i Damiana,
9. Muszynka – cerkiew św. Jana,
10. Krynica-Zdrój – cerkiew murowana Świętych Apostołów Piotra i Pawła
11. W Krynica-Zdrój jest jeszcze murowana cerkiew wybudowana w latach 80-tych XX wieku, więc bez większej wartości historycznej.

16. Szlaki górskie wokół Krynicy-Zdrój

Ze względu na swoje położenie w Beskidzie Sądeckim, Krynica-Zdrój świetnie nadaje się do górskich wędrówek po w miarę łagodnych i zalesionych szlakach – co szczególnie docenia się  w upalne dni, kiedy można uciec od skwaru i spacerować w cieniu drzew. Same szlaki nie oferują zbyt wielu widoków, ale zawsze znajdzie się jakaś polana, prześwit lub stok narciarski, z której uda się podziwiać okolice. 

Poza wspomnianymi wcześniej szlakami na Górze Parkowej i Górze Krzyżowej, można wybrać się na dłuższe wycieczki do Schroniska na Jaworzynie Krynickiej lub trochę dalej położonego Schroniska Bacówka pod Wierchomlą. Wariantów takich pieszych wycieczek jest sporo – można zacząć w Krynicy, podjechać autem, a do niektórych miejsc darmową komunikacją lub skorzystać z kolejki gondolowej. Bez problemu dopasujecie więc trasę i intensywność wycieczki do swoich potrzeb..

17. Trasy rowerowe wokół Krynicy-Zdrój

Jeśli mowa o aktywnej turystyce, to oczywiście wędrówki po beskidzkich szlakach są największą atrakcją Krynicy-Zdrój, a zimą narty, ale w ostatnich latach na popularności zyskują rowery. Tereny wokół miasta są wprawdzie górzyste, ale poprzecinane licznymi dolinami, więc zależnie od kondycji fizycznej można zdecydować się na wyczerpujące podjazdy na jeden z okolicznych szczytów lub na jazdę po szlakach rowerowych z małą liczbą przewyższeń. 

Dla rozwoju turystyki rowerowej w okolicy Krynicy-Zdrój, poza wytyczeniem kolejnych szlaków i ścieżek rowerowych, istotny okazał się rozwój rowerowych technologii :). Dziś rowery elektryczne (e-bike’y) są w miarę dostępne cenowo oraz dostępne w wypożyczalniach rowerów i hotelach w Krynicy-Zdrój. Niestety cena wypożyczenia ,,elektryka” to z reguły 3-4 razy więcej niż w przypadku tradycyjnego jednośladu.

Jakie trasy rowerowe rozważyć wokół Krynicy-Zdrój?

Velo Krynica to obowiązkowa propozycja dla każdego miłośnika rowerowych wycieczek. Trasa zaczyna się na krynickim deptaku i biegnie wzdłuż potoku Kryniczanka, wpadającego do Muszynianki, prowadząc do kolejnego sądeckiego uzdrowiska – Muszyny. Jeśli planujesz się tam wybrać, zapraszamy do naszego tekstu o atrakcjach i ciekawych miejscach w Muszynie.

Sama trasa wiedzie głównie po ścieżce rowerowej lub po mało uczęszczanych drogach dojazdowych do okolicznych posesji – to hit wśród rodzin. 

Velo Poprad to opcja na wydłużenie powyższej wycieczki wzdłuż Velo Krynica. Zamiast kończyć w Muszynie i wracać do Krynicy, można jechać dalej przez Piwniczną-Zdrój i trasą Velo Dunajec dojechać do Nowego Sącza.

Aqua Velo to sieć szlaków rowerowych wytyczonych po polskiej i słowackiej stronie granicy. Jakość i trudność tras jest zróżnicowana, niektóre wiodą w ruchu ogólnym.

Górskie szlaki rowerowe wytyczone zostały na wzniesieniach otaczających Krynicę-Zdrój. Trzeba liczyć się z licznymi podjazdami i wymagającą nawierzchnią, zalecany jest rower górski. Poszczególne trasy mają długość od 4,6 km do 25 km, a łącznie 125km i wytyczono ich 8 dając nazwy od krynickich wód mineralnych:

• Kryniczanka
• Zuber
• Tadeusz
• Jan
• Józef
• Mieczysław
• Karol
• Słotwinka

Po szczegółowe mapki i GPX zajrzyjcie tutaj.

18. Spływy Popradem

Na spływ Popradem trzeba wybrać się do pobliskiej Muszyny, gdzie zaczyna się większość spływów – kończących się w Andrzejówce (krótsza opcja) lub Żegiestowie Zdroju (dłuższa trasa), zależnie od firmy. W ofercie znajdziecie pontony i kajaki – te pierwsze polecane praktycznie dla każdego, a z kolei kajaki raczej dla doświadczonych. 

Jeśli stan wody w Popradzie na to pozwala, możecie wybrać się na dłuższy spływ od Lelichowa, na polsko-słowackiej granicy i skończyć np w Piwnicznej Zdroju. 

19. Narty w Krynicy-Zdroju

W temacie Jaworzyny Krynickiej pozostając, Krynica Zdrój może być także dobrą bazą na wypad narciarski. Na Jaworzynie śnieg utrzymuje się długo, a podgrzewane i osłonięte foteliki wyciągu krzesełkowego sprawnie obsługują miłośników białego szaleństwa.

Kolejny stok to Krynica-Zdrój Henryk Ski, z wjazdem na Górę Krzyżową i dwoma pomniejszymi trasami dla początkujących i szkółek. Rozbudowany kompleks tras narciarski czeka także w Krynicy-Zdroju Słotwinach. 

Mapa. Krynica-Zdrój atrakcje i ciekawe miejsca

Dojazd do Krynicy-Zdrój

Pewnie nikogo nie zdziwi fakt, że najszybciej do Krynicy-Zdrój można dojechać samochodem. Google Maps podpowie, że najkrótsza trasa prowadzi przez drogę krajową numer 75. Jednak jeśli przesadnie Wam się nie spieszy, to pod względem atrakcji i piękna krajobrazu dużo ciekawszą okaże się jazda wzdłuż rzeki Poprad, drogą 87 i potem 971.

Osobiście często korzystamy z pociągów i autobusów, zwłaszcza kiedy nie planujemy stałej bazy wypadowej i zamiast pętli pieszych lub rowerowych, pokonujemy kolejne rowerowe lub górskie odcinki i śpimy w różnych miejscach. Ta opcja daje najwięcej elastyczności, jednak trzeba liczyć się z dłuższym czasem dojazdu. O ile samochodem z Krakowa dojazd zajmuje około 2 godzin 30 minut, to autobusem 3 godziny, a pociągiem 4-5 godzin. Może kiedyś doczekamy się szybszego wariantu- szczególnie tego kolejowego…