Chełmno atrakcje – 10 miejsc i pomysłów na weekend

Kiedy słyszycie ,,Miasto zakochanych”, jakie miejsce przychodzi Wam na myśl? Paryż z wieżą Eiffela? Może Werona i najsłynniejszy balkon angielskiej literatury? No a co powiecie na… polskie Chełmno?

A czy wiecie, że Krzyżacy dokonali lokacji (aktu założenia miasta) Chełmna i Torunia, nie tylko w tym samym roku, ale i na podstawie tego samego dokumentu? Można więc powiedzieć, że to miasta bliźniacze. Na początku oba miasta rozwijały się równie prężnie i należały do Hanzy, inwestując w handel. Dopiero z czasem rozwój Chełmna stracił na impecie i wtedy to właśnie Toruń wyrósł na potężny ośrodek handlu i nauki.

Chełmno, jak mało która polska miejscowość, doczekało się wielu dodatkowych określeń. Oczywiście miasto obecnie stawia na określenia „miasto zakochanych” czy „miasto miłości”, które chyba stały się nawet zastrzeżonymi znakami handlowymi. Z innych nazw, które zwróciły naszą uwagę to ,,polskie Carcassonne” i ,,mały Kraków”. Skąd te określenia? Odpowiedź znajdziecie poniżej.

1. Rynek w Chełmnie

Rynek w Chełmnie – to tam zaczęliśmy nasza przygodę. Rynek to niekwestionowane serce każdego miasta o średniowiecznym rodowodzie. A musicie wiedzieć, że Chełmno dotrwało do naszych czasów z niemal całkowicie zachowanym średniowiecznym układem miasta, z centralnie położonym rynkiem i równo wytyczonymi, przecinającymi się pod kątem prostym uliczkami. Sam rynek jest sporych rozmiarów- wynosi 111 x 156 metrów. Czysty, zadbany i co nam bardzo spodobało się – zielony! Wbrew trendom jakie panują w Polsce do wycinania drzew i wykładania kostką trawników, na tym chełmińskim rośnie sporo drzew, które w upalny sierpniowy dzień dały nam chwilę wytchnienia. 

Przez kolejne stulecia rynek był przebudowywany i zmieniał swoje przeznaczenie, więc do naszych czasów nie dotrwały pręgierz, kramy handlowe czy studnia, ale wiele kamienic to obiekty zabytkowe, które korzeniami sięgają średniowiecza czy renesansu. Wprawne oko może dostrzec relikty sprzed kilkuset lat.

2. Ratusz i Muzeum Ziemi Chełmińskiej

Ratusz, stanowiący zdecydowanie centralny punkt chełmińskiego rynku, to prawdziwa perła polskiego renesansu z wysoką smukła wieżą (nadbudowana kopuła to barok) i piękną attyką, wieńczącą elewację budynku. Według nas to jeden z najpiękniejszych ratuszy miejskich w Polsce, a wiedzieliśmy już chyba te najcenniejsze. Budynek wybudowano w XIII wieku jako nieduży obiekt w stylu gotyckim, po czym gruntownie przebudowywano w XVI wieku oraz późniejszych stuleciach i w tej formie przetrwał do naszych czasów.[/vc_column_text][vc_column_text]W Ratuszu mieści się Muzeum Ziemi Chełmińskiej, które pozwoli Wam zapoznać się z historią miasta i okolic, zobaczyć replikę chorągwi Ziemi Chełmińskiej spod Grunwaldu (byli wtedy po tej ,,złej” stronie;)) lub kopię przywileju lokacyjnego miasta. Zwiedzanie muzeum to również okazja do zapoznania się z zabytkowymi wnętrzami chełmińskiego ratusza, w którym zachowały się dawne elementy architektury i wystroju- od stropów belkowych i posadzek wykładanych średniowiecznymi płytkami, po kilkusetletnie drewniane drzwi i wyposażenie sal ekspozycyjnych.

Gdy już będziecie przy Ratuszu, koniecznie udajcie się na tyły budynku, gdzie do ściany przymocowany został długi na kilka metrów pręt chełmiński, czyli taki średniowieczny metr.

3. Pręt chełmiński

Co niezwykłego jest w długim na ponad 4 metry kawałku metalu, dzielącym się na mniejsze jednostki: stopy, łokcie i kroki? Trzeba by cofnąć się do średniowiecza, czasu, gdy świat miar i wag nie było ustandaryzowany w sposób nam obecnie znany. Nikt nie woził miary w metrach czy wagi odmierzającej towar w kilogramach, trzeba było dostosować się do lokalnych realiów i obowiązujących w danym miejscu jednostek miary i wagi. I tu pomagał pręt chełmiński. Kupcy przybywający do miasta mogli zmierzyć prętem np. długość kupowanego sukna, mając gwarancję, że to pomiar jest dokładny. Poza tym pręt służył do wyznaczania szerokości ulic w średniowiecznym Chełmnie.

Kościoły Chełmna

Jak wspomnieliśmy na wstępie artykułu, Chełmno nazywane jest ,,małym Krakowem”. Jakby zastanowić się nad genezą tej nazwy, to na pierwszy rzut oka oba miasta nie mają ze sobą wiele wspólnego. Leżą na dwóch krańcach Polski i do tego założone zostały przez dwa wrogie sobie państwa: Zakon Krzyżacki i Polskę. Jeśli jednak spojrzeć na ilość zabytków Chełmna lub na samą ilość zabytkowych, średniowiecznych kościołów, to już prędzej można by doszukać się analogii. Sami byliśmy zaskoczeni że w obrębie murów miejskich zachowało się sześć kościołów. Biorąc pod uwagę, że Chełmno jest 30 razy mniejsze Krakowa, to dość imponująca liczba. Swoją drogą, czy na Kraków nie mówiło się ,,mały Rzym”, ze względu na podobną analogię? W takim razie Chełmno byołby… hmmm… ,,mini-Rzymem: :)?

4. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

To na pewno największa i najważniejsza ze świątyń w Chełmnie, którą warto zobaczyć ze względu na zachowane wnętrza i słynny ołtarz z relikwiami św. Walentego. To właśnie za sprawą tych relikwii, Chełmno ogłosiło się ,,miastem zakochanych”. Zagadka się wyjaśnia…  Chełmno konsekwentnie promuje ,,miłosne” tematy, organizując akcje walentynkowe, tematyczne wydarzenia czy… ustawiając romantyczne ławeczki do przytulania.  Kto wie, może jakaś aura miłości w powietrzu się unosi, bo my poczuliśmy, że wyjeżdżamy z Chełmna jeszcze bardziej w sobie zakochani ;). Spróbujcie, może Wam też się udzieli! 🙂

Oczywiście to nie wszystko – dla nas najciekawsza była możliwość wejścia na taras widokowy na szczycie kościelnej wieży, z której roztacza się piękna panorama Starego Miasta, rynku, ratusza i okolice Chełmna. Mówi się, że z wieży jest ,,najlepszy widok na Świecie”. Oczywiście mowa tu o sąsiednim mieście – Świeciu. Taka zabawa słowna 🙂 Polecamy.

5. Kościoły św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty, św. Piotra i Pawła oraz św. Jakuba i Mikołaja

Zainteresowanych sztuką sakralną skierujemy do trzech wyżej wymienionych kościołów o różnym stopniu zachowania. Najcenniejszy z nich to kościół św. Janów, w którym można zobaczyć XIII-wieczną płytę nagrobna sprowadzoną z Flandrii, jak i bogate wyposażenie wnętrza.

6. Kościół Ducha Świętego i Świętego Marcina

Na koniec dwa, obiekty na które wystarczy spojrzeć z zewnątrz. Kościół Ducha Świętego ma ciekawą bryłę, nieduży i wąski z nieproporcjonalnie dużą wieżą. Wybudowany został w XIII wieku jako kościół przyszpitalny, ale po likwidacji lecznicy, przestał pełnić funkcję sakralną. Wewnątrz zachowało się raptem kilka średniowiecznych fresków. Dziś służy Chorągwi Ziemi Chełmińskiej (bractwo rycerskie). Z kolei kościół św Marcina jest najmniejszym w Chełmnie, i podobnie jak Kościół św. Ducha nie pełni dziś funkcji sakralnych, pozostając jednak ciekawym przykładem architektury gotyku.

7. Mury miejskie, bramy, baszty i Planty w Chełmnie

Dzięki doskonale zachowanym murom miejskim Chełmno, podobnie jak kilka innych miast w Polsce, nazywane bywa ,,polskim Carcassonne”- nazwa ta nawiązuje do leżącego na południu Francji świetnie zachowanego średniowiecznego miasta, otoczonego potężnymi murami z ponad 50 basztami i wkomponowanym w to zamkiem. Oczywiście skala obu miejsc jest nieporównywalna, ale nie zmienia to faktu, że Chełmno po dziś dzień otaczają niemal w całości średniowieczne mury- co jak na polskie warunki robi wrażenie. Z pierwotnych murów miejskich liczących 2300 metrów zachowało się 1700 metrów, a także 23 baszty oraz 2 bramy wjazdowe. Przebiegliśmy się z rana wokół tych murów – autentycznie robią wrażenie!

Pierwsza z bram wjazdowych to Brama Merseburska, która znajduje się obecnie w szczątkowym stanie i funkcjonuje jako kaplica. Główną bramą wjazdową do miasta oraz najlepiej zachowaną jest Brama Grudziądzka, do której w XVII wieku dobudowano kaplicę.

Z ocalałych baszt warto wspomnieć o Baszcie Panieńskiej, w której mieści się Zastęp Rycerski z Chełmna, oraz o Baszcie Prochowej, będącej częścią Muzeum Ziemi Chełmińskiej.

Mury obronne Chełmna wraz z przyległymi od północy i wschodu – Plantami Starymi i Nowymi, zostały zrewitalizowane i uporządkowane, stając się przyjemnym miejscem do spacerów. Iluminacja murów miejskich, uporządkowana zieleń, latarnie wzdłuż ścieżek, ławeczka zakochanych czy nawet rabatki w kształcie serca- całość wygląda przyjemnie spójnie. Jesteśmy przekonani, że spacer w cieniu czerwonych ceglanych murów to doskonała propozycja, nie tylko dla zakochanych.

Co jeszcze warto zobaczyć w Chełmnie? 

8. Park Miniatur Zamków Krzyżackich

Kiedy będziecie spacerować wzdłuż Plant, warto zatrzymać się na chwilę przy Parku Miniatur Zamków Krzyżackich, by móc sobie lepiej wyobrazić jak w czasach świetności wyglądały zakonne zamki, szczególnie te, będące dziś w stanie kompletnej ruiny. Oczywiście poziom odwzorowania nie jest bardzo szczegółowy, ale jak na nasze hobbystyczne zainteresowanie zamkami-wystarczające.

Jeśli nie zabytki, to co? Chełmińskie festiwale

Dobra oferta turystyczna to nie tylko zabytki i muzea, ale również bardziej kreatywne działania, jak na przykład bogata oferta wydarzeń, które nie tylko skłonią turystę do przyjazdu, ale i do pozostania na dłużej. Kalendarz imprez cyklicznych i dodatkowych w Chełmnie jest niezwykle bogaty. Podczas naszego objazdu przez Kujawsko-Pomorskie mieliśmy okazję załapać się na jeden z takich festiwali, który jest wizytówką Chełmna – Perspektywy – 9 Hills Festival.

9. Perspektywy — 9 Hills Festival

Kiedy przejechaliśmy naszymi rowerami przez Bramę Grudziądzka, czuć było że miasto żyje i stroi się do weekendowej imprezy, która na dobre miała zacząć się następnego dnia. Festiwal nawiązuje do dziewięciu wzgórz, na których wybudowano Chełmno. Dziewięć było również muz Apolla, co zainspirowało organizatorów festiwalu do wykorzystania różnych form ekspresji artystycznych – od ulicznego teatru, po sztuki we wnętrzach kościołów, tańce na ulicach, fotografię, film, muzykę i lasery. Wszystko to wśród zabytków miasta.

10. Walentynki Chełmińskie

Walentynek jakoś specjalnie nie obchodzimy, tym bardziej że mamy już swoją ważną rocznicę w lutym ;). Jeśli jednak są wśród Was miłośnicy takich klimatów, to może warto spróbować cyklicznej imprezy ,,Walentynki Chełmińskie” – chełmińska atrakcja dla zakochanych. Nas jeszcze tam nie było, ale jeśli ktoś z Was był, może podzieli się swoimi doświadczeniami? Zastanawiamy się jak może wyglądać taka impreza w połowie lutego w Polsce i czy organizatorzy są w stanie rozgrzać zakochanych?;)

Inne atrakcje w pobliżu Chełmna

Kiedy już to miasto przestanie mieć przed Wami jakiekolwiek tajemnice, zapraszamy do naszej relacji, w której opisujemy inne miejsca warte zobaczenia w Kujawsko-Pomorskim. W odległości do 60 kilometrów od Chełmna znajdziecie atrakcji, o których pisaliśmy już na naszym blogu:

• Zamek w Radzyniu Chełmińskim
• Zamek w Świeciu
• Zamek w Golubiu
• Grudziądz
• Toruń
• Bydgoszcz