Ile jest kopców w Krakowie? Wbrew pozorom, to kwestia sporna. My skupimy się na czterech najważniejszych kopcach Krakowa: Krakusa, Wandy, Kościuszki i Piłsudskiego, ale wspomnimy też o tych mniej znanych.
Skąd w ogóle kopce w Krakowie? Na początek warto zaznaczyć, że geneza powstania kopców jest różna. Kopce Wandy i Krakusa to kopce kurhanowe usypane prawdopodobnie przez Celtów i każdy z nich liczy ponad tysiąc lat – czyni je to najstarszymi ,,budowlami” używanymi do dziś w mieście. Kopce imienia polskich bohaterów narodowych powstały w XIX i XX wieku. Dziś wszystkie są unikalnymi w skali kraju zabytkami i ważnymi atrakcjami Krakowa.
Kopce w Krakowie
1. Kopiec Kościuszki
Kopiec Kościuszki to najsłynniejszy i chyba najczęściej odwiedzany przez turystów kopiec Krakowa. Usypany został przez mieszkańców miasta w latach 1820-1823 dla uczczenia związanego z miastem bohatera narodowego – Tadeusza Kościuszki. Po likwidacji Wolnego Miasta Krakowa Austriacy obudowali kopiec potężnym fortem, którego struktury zostały w dużej części zachowane do dziś.
Kopiec Kościuszki to jedyny z krakowskich kopców wymagających zakupu biletu, umożliwiającego również zwiedzenie Muzeum Kościuszkowskiego. Kopiec wraz wystawami można zwiedzić za darmo trzy razy w roku:
- 4 lutego w dzień urodzin Tadeusza Kościuszki
- 24 marca w dzień przysięgi Tadeusza Kościuszki na Rynku Głównym
- 15 października w rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki
Najlepszy widok na Kraków roztacza się oczywiście ze szczytu kopca, ale częściową panoramę miasta można zobaczyć na przykład z murów przy Panorama Cafe.
Ostatnio Kopiec Kościuszki przeszedł metamorfozę – odrestaurowano części forteczne, a dookoła poprowadzono trasę spacerową, okraszoną ciekawymi tablicami informacyjnymi.
Jak dojechać na Kopiec Kościuszki?
Pod sam Kopiec Kościuszki dojeżdżają dwie linie autobusowe numer 100 (z pętli Salwator) lub linia 101 z okolic ICE przy Moście Grunwaldzkim.
Osobiście polecamy spacer w stronę kopca wzdłuż pięknej, zwłaszcza jesienią, Alei Jerzego Waszyngtona. Po drodze można zatrzymać się przy kościele świętego Salwatora, Diabelskim Moście czy zabytkowym Cmentarz Salwatorskim.
2. Kopiec Krakusa
Kopiec Krakusa na Podgórzu to chyba nasz ulubiony krakowski kopiec, a to za sprawą roztaczającej się z niego pięknej panoramy miasta. Ze szczytu Kopca Kraka doskonale widać najcenniejsze zabytki Starego Miasta: Wawel, Kościół Mariacki, ale i te bliżej położone: Bazylikę Bożego Ciała na Kazimierzu czy wieżę kościoła św. Józefa na Podgórzu. Przy dobrej pogodzie dostrzeżecie góry.
Kopiec Kraka to najstarszy z krakowskich kopców, który datuje się na VII wiek naszej ery. Odnośnie pochodzenia i przeznaczenia budowli istnieją różne teorie. Na szczęście z pomocą przychodzą legendy. Według najpopularniejszej kopiec został usypany przez lud dla mitycznego założyciela miasta Krakowa – Kraka.
Jak dojechać na Kopiec Krakusa?
Ciekawą opcją jest spacer z Podgórza. Po drodze można zatrzymać się przy Kościele św. Benedykta i Forcie Benedykt. Dojście na miejsce bez zwiedzania powinno zająć około 30 minut.
W okolicę kopca można też podjecahć tramwajem i z przystanku Podgórze SKM wejść na górę. Oczywiście najszybszą i najmniej męcząca opcja to podjechać pod kopiec samochodem.
3. Kopiec Piłsudskiego
Kopiec Piłsudskiego to najmłodszy i najwyższy z wielkiej czwórki krakowskich kopców. Miejsce to rzadko odwiedzane jest przez turystów i w jego pobliżu częściej spotkacie mieszkańców Krakowa, którzy wykorzystują rekreacyjnie teren Lasu Wolskiego.
Kopiec początkowo miał upamiętnić walkę narodu polskiego o niepodległość. W międzyczasie zmarł Józef Piłsudski i na fali patriotycznych uniesień postanowiono nazwać kopiec imieniem marszałka. Rozpoczętą w 1934 roku budowę ukończono w roku 1939.
Losy kopca był trudne, zarówno za okupacji niemieckiej, jak i po wojnie za komunizmu. Na szczęście niemieckie plany zniszczenia kopca nie zostały zrealizowane. Po 1945 roku podobne plany mieli polscy komuniści, nienawidzący Piłsudskiego, jako symbolu zwycięstwa nad bolszewikami. W 1953 roku przy użyciu czołgu usunęli granitową płytę upamiętniającą legionistów, przy okazji niszcząc zbocze kopca.
Ze szczytu kopca widać częściowo Wawel, a w oddali kominy Nowej Huty. Miejsce to przypadnie do gustu miłośnikom lotnictwa, bo można z niego podglądać pasy startowe w Balicach i kołujące nad nimi samoloty. Przy dobrej widoczności widać góry, w tym Tatry.
Jak dojechać na kopiec?
Najłatwiej będzie zaparkować na jednym z parkingów przy ogrodzie zoologicznym lub przyjechać pod krakowski ogród zoologiczny autobusem i udać się na 30 minutowy spacer.
4. Kopiec Wandy
Kopiec Wandy to najtrudniej dostępny i najmniej znany z kopców. By go zobaczyć trzeba jechać aż na Nową Hutę, pod sam kompleks dawnej Huty im. Sendzimira. Mimo licznych teorii, prawdziwe przeznaczenie kopca nie zostało do dziś wyjaśnione. Zapewne Kopiec Wandy ma podobna genzę jak Kopiec Krakusa. Z kolei według legendy pochowano tu córkę Króla Kraka – Wandę, która rzuciła się do Wisły by nie poślubić niemieckiego kandydata do ręki.
Ze względu na swoje położenie kopiec nie oferuje specjalnych widoków, więc jest to raczej atrakcja dla poszukujących lokalnych smaczków lub chcących zdobyć wszystkie kopce w Krakowie;). W pobliżu można także pobuszować po forcie 49 ½ Mogiła.
Jak tam dojechać do Kopca Wandy?
Najłatwiej chyba dojechać tramwajem, którego przystanek znajduje się niemal przy kopcu, ale z centrum Krakowa jest to długa podróż. Osobiście polecamy rowery, by przy okazji można zobaczyć więcej atrakcji Nowej Huty. Opisaliśmy nawet przykładowa trasę rowerową przez Nową Hutę.
5. Kopiec Lutrów
Z ciekawych, ale bardzo słabo znanych kopców, warto wspomnieć o Kopcu Lutrów (Kopiec Arian) w Nowej Hucie. Ten kilku metrowy kopiec usypany został w 1787 roku i znajduje się na terenie zabytkowego cmentarza protestanckiego założonego w 1591 roku. Nazwa wynika z faktu, że służył za miejsce pochówku przedstawicieli miejscowej szlachty wyznania kalwińskiego.
Jak dojechać do Kopca Lutrów?
Na Alei Przyjażni w Nowej Hucie złapcie autobus numer 160 do Łuczanowic. Z przystanku „Orłowskiego” (na żądanie) czeka Was kilkuminutowy spacer na miejsce.
6. Kopiec Jana Pawła II
Ostatnim z kopców, o którym wspominają niektóre źródła, jest kopiec poświęcony wizycie Jana Pawła II w 1997 roku. Usypano go na terenie Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców na Dębnikach. Kopiec leży na terenie prywatnym i jest trudno dostępny. W pobliżu stoją kosze na śmieci…
